فیروزه

سه تولد و یک درگذشت در تاریخ فرهنگی – هنری امروز قابل ره‌گیری است.

۷۰ سال پیش در چنین روزی از سال میلادی گلوبر روشا، فیلمساز برزیلی متولد شد. روشا از بنیانگذاران سینمای جدید و مستقل برزیل است. «خدای سیاه» و «شیطان مو طلایی»از ساخته های اوست.

۱۰۱ سال پیش در چنین روزی از سال شمسی، پروین اعتصامی، شاعر معاصر ایرانی متولد شد. اشعار اعتصامی به سبک شاعران قرن پنجم و ششم به ویژه ناصر خسروست.

۱۰۸۸ سال پیش در چنین روزی از سال قمری علی بن محمد تنوخی، شاعر و ادیب قرن چهارم درگذشت. تنوخی علاوه بر شاعری به سخنوری نیز مشهور بود.

و ۱۷۸ سال پیش در چنین روزی از سال میلادی پل یوهان هایسه، نویسنده آلمانی، متولد شد.

پل یوهان هایسه

پل یوهان لودویک فون هایسه در سال ۱۸۳۰ در برلین متولد شد.

در دانشگاه برلین و بن در رشته واژه شناسی تا مقطع دکترا تحصیل کرد و مدتی نیز در جنوب ایتالیا درباره زبان و فرهنگ منطقه تحقیق کرد.

هایسه نویسنده ای پرکار بود و رمان ها و نمایشنامه های بسیاری از او به جای مانده است. او در ترجمه نیز چیره دست بود و از شاعران ایتالیایی، به ویژه جوزپه جوستی و جیاکو مولیو پاردی آثاری به آلمانی ترجمه کرده است.

رمان «آرابیاتا» از مشهورترین آثار اوست.

پل یوهان هایسه در سال ۱۹۱۰ «به پاس هنر کامل و آراسته و آرمانخواهی‌اش که در بررسی زبان از خود نشان داده و برای بزرگداشت از فعالیت‌های مهمش به مثابه شاعری غزلسرا و هنرمند، رمان نویس و نویسنده داستان های کوتاه» برنده جایزه نوبل معرفی شد.

* Paul Johann Ludwig von Heyse

چهار تولد و دو درگذشت در تاریخ فرهنگی-هنری امروز قابل ره‌گیری است.

۲۳ سال پیش در چنین روزی از سال میلادی یوجین اورماندی، موسیقیدان مجارستانی، درگذشت.

۸۳ سال پیش در چنین روزی از سال میلادی ژرژ دلرو، آهنگساز فرانسوی، متولد شد. موسیقی فیلم «مردی برای تمام فصول» از آثار اوست.

۱۹۵ سال پیش در چنین روزی از سال میلادی کریستین هبل، ادیب و منتقد آلمانی، متولد شد.

۲۲۳ سال پیش در چنین روزی از سال میلادی جرج برکلی، فیلسوف ایرلندی، متولد شد. برکلی عقیده داشت جهان جز در ذهن وجود ندارد.

۲۳۳ سال پیش در چنین روزی از سال میلادی تیرسو مولینا، درام‌نویس اسپانیایی، درگذشت.

و ۸۰ سال پیش در چنین روزی از سال میلادی ادوارد آلبی، نویسنده آمریکایی، متولد شد.

ادوارد آلبی

ادوارد آلبی در دوازدهم مارس ۱۹۲۸ در نیویورک متولد شد. نوزاد بود که والدینش او را به خانواده ثروتمندی (خانواده آلبی) سپردند. رید آلبی، پدر خانواده، چند سالن تئاتر داشت و ادوارد در این خانواده در رفاه کامل بزرگ شد.

ادوارد آلبی در نوجوانی جسور و دردسر ساز بود. در دوران دبیرستان شروع به نوشتن شعر و داستان کرد. در بیست سالگی خانواده‌اش را ترک گفت و با حرفه‌های مختلفی چون فروشندگی، پادویی و نامه‌رسانی کسب درآمد کرد. ده‌سال بعد به طور جدی به نویسندگی پرداخت و در مدتی کوتاه به یکی از تاثیرگذارترین نویسندگان آمریکا تبدیل شد.

نمایش‌نامه «چه کسی از ویرجینیا وولف می‌ترسد» در سال ۱۹۶۲ شهرتی جهانی برای آلبی پدید آورد. این اثر در صحنه نیز موفق بود و به سینما نیز راه یافت.

آلبی در آثارش بر به کار گرفتن انسان‌ها به عنوان ابزار در جوامع معاصر اعتراضی مداوم دارد و به گونه‌ای ظریف و ژرف مخاطبان را به قضاوت می‌نشاند.

دنیایی که آلبی در آثارش می‌سازد همه‌جا و هیچ کجاست و به طور کلی جهان است نه مکانی خاص.

«رویای آمریکایی» و «آلیس کوچولو» از دیگر آثار اوست.

دو تولد و دو درگذشت در تاریخ فرهنگی – هنری امروز قابل ره‌گیری است.

۷۰ سال پیش در چنین روزی فرهاد فخرالدینی، موسیقیدان و آهنگساز معاصر ایرانی، متولد شد. موسیقی متن سریال‌های «سربه‌داران» و «امام علی» از مشهورترین ساخته‌های فخرالدینی است.

۱۱۱ سال پیش در چنین روزی از سال میلادی هنری کاول، موسیقیدان آمریکایی، درگذشت.

۴۵۴ سال پیش در چنین روزی از سال میلادی تارگو تاسو، شاعر و نویسنده ایتالیایی، متولد شد. مشهورترین اثر او «فتح اورشلیم» نام دارد.

و ۱۰۲۰ سال پیش در چنین روزی از سال قمری ابوالعلاء مُعری، ادیب و شاعر معروف عرب، درگذشت.

ابوالعلاء معری

ابوالعلاء معری، ادیب و شاعر مشهور عرب، در سال ۳۳۶ هجری قمری متولد شد. از کودکی حافظه‌ای عالی و حیرت‌انگیز داشت و هر چیز را با یک بار شنیدن یا خواندن به حافظه می‌سپرد. ابوالعلاء در کودکی بر اثر بیماری آبله نابینا شد و تا آخر عمر بینایی خود را باز نیافت. از ده‌سالگی اشعاری ناب سرود و به شهرتی بی‌نظیر رسید. ابوالعلاء مدتی در مجلس درس سید مرتضی، عالم و دانشمند بزرگ شیعه، شرکت کرد، اما به دلیل بیان عقاید نامطلوب از مجلس درس ایشان بیرون رانده شد.

بسیاری ابوالعلاء را به کفر و الحاد محکوم کرده‌اند. ابوالعلاء تولید نسل را جنایت می‌دانست و اندیشه‌هایش را در اوزانی به یاد ماندنی و عباراتی قدرتمند به تصویر می‌کشید.

گفته می‌شود او در اواخر عمر توبه کرده است. ابوالعلاء در سال ۴۴۹ هجری قمری در ۸۶ سالگی درگذشت.

یک تولد و سه درگذشت در تاریخ فرهنگی – هنری امروز قابل ره‌گیری است.

۲۰ سال پیش در چنین روزی از سال شمسی عبدالحمید عرفانی، شاعر معاصر پاکستانی، درگذشت. عبدالحمید عرفانی سال‌ها در ایران زیست و در شعر فارسی تبحر داشت.

۱۳۶ سال پیش در چنین روزی از سال میلادی جوزپه ماتسینی، فیلسوف ایتالیایی درگذشت. ماتسینی به ایجاد جمهوری متحد بشری اعتقاد داشت.

۱۵۹ سال پیش در چنین روزی از سال میلادی ژاژ سورا، نقاش فرانسوی متولد شد. سورا از بانیان پست امپرسیونیسم بود. «بیشه» و «یکشنبه تابستانی در تفریحگاه» از آثار اوست.

و ۱۰۵سال پیش در چنین روزی از سال میلادی سوخوو کابیلین، نمایش‌نامه نویس روس درگذشت.

سوخوو کابیلین

الساندرو اسیلیویچ سوخوو کابیلین در هفدهم سپتامبر ۱۸۱۷ در مسکو و در خانواده‌ای اشرافی به دنیا آمد. پدرش سرهنگ بود و مادرش مترجم آثار ادبی فرانسه.

کابیلین رشته فیزیک و ریاضی دانشکده فلسفه دانشگاه مسکو را با نمرات ممتاز در سال ۱۸۳۸ به پایان رساند و به تئاتر علاقمند شد. پوشکین، گوگول و آستروفسکی نویسندگانی بودند که کابیلین با علاقه آثارشان را تعقیب می‌کرد.

در سال ۱۸۳۸ به آلمان رفت، چهار سال در این کشور فلسفه تحصیل کرد و به هگل و فلسفه او بسیار علاقمند شد. برای هفت سال کابیلین متهم به قتل بود و دو بار نیز به این اتهام زندانی شد. تأثیر این اتفاق در آثار کابیلین قابل ره‌گیری است. او در اتهامات تبرئه شد، اما تا پایان عمر از نیش و کنایه در امان نبود و پس از مرگ نیز گروهی از حقوقدانان پرونده او را مطالعه کردند و در پی انجام تحقیقات دریافتند به راستی او هیچ‌گونه نقشی در قتل نداشته است.

کابیلین از نظام حکومتی کشورش بیزار بود و خواسته بود بر سنگ گورش بنویسند: «هرگز در خدمت حکومت نبود.»

آثار کابیلین جذاب و عمیق‌اند. او به بهترین نحوی در آثارش از طنز سیاه بهره برده است. سوخوو کابیلین در دهم مارس ۱۹۰۳ در فرانسه چشم از جهان فروبست.

دو تولد و سه درگذشت در تاریخ فرهنگی- هنری امروز قابل ره‌گیری است.

۱۵ سال پیش در چنین روزی احمد عبادی، موسیقیدان و نوازنده برجسته سه‌تار، درگذشت. گردآوری ردیف‌های ایرانی از جمله ماندگارترین آثار اوست.

۱۸ سال پیش در چنین روزی حسین قوامی، موسیقیدان ایرانی درگذشت.

۳۳ سال پیش در چنین روزی از سال میلادی میخاییل باختین، فیلسوف روس، درگذشت.

۶۰ سال پیش در چنین روزی مجید انتظامی، آهنگساز برجسته ایرانی، متولد شد.

و ۲۲۳ سال پیش در چنین روزی از سال میلادی الساندر مانزونی متولد شد.

الساندر مانزونی

الساندر مانزونی، شاعر، رمان‌نویس، نمایشنامه‌نویس و نظریه‌پرداز ادبی، در هفتم مارس ۱۷۸۵ در شهر میلان متولد شد. در مدارس مذهبی تحصیل کرد و در سال ۱۸۰۵ نخستین شعرش را برای تسلی‌بخشیدن به مادرش که عزادار یکی از شخصیت‌های مورد احترامش بود سرود.

مانزونی در سال ۱۸۱۰ از مکتب کلاسیسم به مکتب رومانتیسم روی آورد و نخستین نمایشنامه‌اش را با نام «کنتی از کاماگنولا» در سال ۱۸۱۷ منتشر کرد. مانزونی در مقدمه این نمایشنامه با رد نظرات ارسطو درباره نمایشنامه، بیان واقعیت را معیاری با ارزش برای خلق اثر نمایشی عنوان می‌کند و در نوشته مشهورش با نام «نامه به م. شووت درباره اتحاد زمان و مکان در تراژدی» وحدت عمل را نه فقط ناشی از حادثه‌ای منفرد و منحصر در حدود مکانی و زمانی مشخص، که همچنین متاثر از رابطه‌ای ارگانیک بین چندین رویداد می‌خواند که موضوع واحدی را توضیح می‌دهند.

از آثار مانزونی به رغم آن که همواره تاکید داشت نمایشنامه‌هایش متونی است برای خواندن، در صحنه نیز استقبال می‌شد.

«آدلچی» ، «اسپارتاکوس » و رمان «نامزد» از آثار اوست.

آلساندرو مانزونی در ۲۲ مه سال ۱۸۷۳ در میلان چشم از جهان فرو بست.

دو تولد و یک درگذشت در تاریخ فرهنگی – هنری امروز قابل ره‌گیری است.

۷۰ سال پیش در چنین روزی جلال ذوالفنون، موسیقیدان و نوازنده سه‌تار، متولد شد. استاد ذوالفنون علاوه بر نوازندگی و تدریس صاحب تألیفات برجسته‌ای در موسیقی است.

۳۹۲ سال پیش در چنین روزی از سال میلادی فرانسیس بومونت، نمایش‌نامه‌نویس انگلیسی، درگذشت. «شاه و غیر شاه» از آثار اوست.

و ۸۰ سال پیش در چنین روزی از سال میلادی گابریل گارسیا مارکز، نویسنده کلمبیایی، متولد شد.

گابریل گارسیا مارکز

گابریل گارسیا مارکز، نویسنده کلمبیایی، در سال ۱۹۲۸ میلادی در آرکاتاکا به دنیا آمد. مارکز در دانشگاه‌های بوگوتا و کارتاچنا تحصیل کرد و از سال ۱۹۶۴ به نوشتن روی آورد. در پاریس مدتی خبرنگار روزنامه اسپکتادور بود. دفتر خبرگزاری کوبا را در بوگوتا تأسیس کرد و مدتی در دفتر خبرگزاری در هاوانا فعالیت کرد. در سال ۱۹۶۱ نخستین رمان خود را با نام «کسی به سرهنگ نامه نمی‌نویسد» منتشر کرد و یازده سال بعد در پی انتشار رمان‌های «تدفین مادربزرگ»، «صد سال تنهایی» و «سرگذشت یک غریق» جایزه رمولو گالکوس را دریافت کرد.

تجربه مارکز در حرفه خبرنگاری و آشنایی‌اش با باورها و آداب مردمان آمریکای لاتین آثار او را عمیق و ژرف ساخته است.

مارکز، خیالی‌ترین ماجراها را چنان جلوه می‌دهد که واقعی می‌نماید.

آکادمی نوبل در سال ۱۹۸۲ گابریل گارسیا مارکز را به پاس «رمان‌ها و داستان‌هایش که با پیوند دادن تخیل و واقعیت، زندگی و کشمکش‌های یک قاره را بیان می‌کند» برنده جایزه نوبل اعلام کرد.

«پاییز پدرسالار »، «ژنرال در هزارتوی خود» و «خاطرات دلبرکان غمگین من» از دیگر آثار اوست.