فیروزه

عربان از هم‌آن دبستان تفاوت دو نشانه‌ی «ی» و «یٰ» را می‌آموزند، و اولی را ی می‌خوانند و دومی، که به عادت بی آن حرکت کوتاه (نیم‌الف) نوشته می‌شود، را ا تلفظ می‌کنند؛ یعنی یکی از نشانه‌های حرف اول الف‌بای عربی هیأتی قریب به نشانه‌ی حرف آخر دارد و تفاوت‌شان نیم الف و دو نقطه است.

فارغ از این نشانه‌ها، دستور زبان عربی حاوی بحث‌های مفصلی در باره‌ی مواضع الف مقصوره (یٰ) و الف ممدوده (ا) است، و یک عرب درس‌خوانده بی‌ آن که معطل آن دو نقطه یا نیم الف باشد، می‌تواند خود نگارش و خوانش صحیح انتهای کلماتی چون معنی، لیلی و موسی را به‌یابد. ادامه…

زبان پارسی هزار سال است که با دبیره‌ی عربی نوشته می‌شود؛ به بیان دقیق‌تر دبیره‌ی پارسی هم‌آن دبیره‌ی عربی است که برای استفاده‌ی پارسیان مقادیری ویراسته شده است. این البته واقعیتی ساده در زبان ما است و در عین حال سهم‌ناک‌ترین اتفاق زبانی که با آن مواجه هستیم.

زبان عربی هر چند یکی از وسیع‌ترین پی‌وستارهای واج‌مانی در میان زبان‌ها را دارد، اما دست کم فاقد واج‌های پ، چ، ژ و گ پارسی است و پارسی‌نویسان با دست‌کاری نشانه‌های ب، ج، ز و ک عربی نشانه‌هایی را برای این واج‌ها دست‌وپا کرده‌اند.

نیز، دبیره‌ی پارسی فاقد الف کوتاه و تای گرد است و این نشانه‌های عربی را به صورت ا، ه و ت بازمی‌نویسد؛ جز آن که عبارات عربی را عیناً در متن پارسی آورده باشیم که ناگزیر به اسلوب نگارش هم‌آن زبان پای‌بند خواهیم بود؛ این گونه بسم الله الرحمن الرحیم، بسمه تعالی، رحمة الله علیه و مسجدالاقصی را هم‌آن گونه می‌نویسیم که عربان می‌نویسند، اما موسا و حتا و نظاره و مراقبت را به اسلوب پارسی برگردانده‌ییم. ادامه…